जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन 2022: थीम, इतिहास, महत्त्व आणि कोट्स

 World Book and Copyright Day 2022

जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन 2022: याला जागतिक पुस्तक दिन म्हणूनही ओळखले जाते. पुस्तक वाचनाचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी दरवर्षी 23 एप्रिल रोजी हा दिवस साजरा केला जातो. युनेस्कोच्या मते, "तरुण पिढ्यांना शिक्षित करण्यासाठी कथा सांगणे हे एक अविश्वसनीय प्रभावी साधन आहे." या दिवशी मरण पावलेल्या विल्यम शेक्सपियर, मिगुएल सर्व्हंटेस आणि इंका गार्सिलासो डे ला वेगा यांच्यासह प्रसिद्ध लेखकांना आदर देण्यासाठी हा दिवस समर्पित आहे. 2022 मध्ये, ग्वाडालजारा हे मेक्सिकन शहर वर्ल्ड बुक कॅपिटल आहे. 

2021 ची वर्ल्ड बुक कॅपिटल तिबिलिसी, जॉर्जिया होती. जगभरातील UNESCO आणि इतर संबंधित संस्थांद्वारे हा दिवस लेखक आणि पुस्तकांचा सन्मान करण्यासाठी, वाचन कलेला प्रोत्साहन देण्यासाठी साजरा केला जातो.

जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन: इतिहास

या दिवशी मरण पावलेल्या विल्यम शेक्सपियर, मिगुएल सर्व्हंटेस आणि इंका गार्सिलासो दे ला वेगा या महान साहित्यिकांना श्रद्धांजली वाहण्यासाठी युनेस्कोने 23 एप्रिल हा जागतिक पुस्तक दिन म्हणून निवडला आहे. 1995 मध्ये, जगभरातील लेखक आणि पुस्तकांना आदरांजली वाहण्यासाठी आणि सन्मान देण्यासाठी पॅरिसमध्ये झालेल्या UNESCO जनरल कॉन्फरन्सद्वारे ही तारीख निश्चित करण्यात आली.

कॉपीराइट म्हणजे काय?

ही एक कायदेशीर संकल्पना आहे, जी बहुतेक सरकारांनी लागू केली आहे, जी मूळ कार्याच्या लेखकांना किंवा निर्मात्यांना सामान्यतः मर्यादित काळासाठी विशेष अधिकार देते. मुळात कॉपी करण्याचा अधिकार आहे. हे कॉपीराइट धारकाला कामासाठी आणि इतर, संबंधित अधिकारांसाठी श्रेय घेण्याचा अधिकार देखील देते. तर, हा एक बौद्धिक संपदा प्रकार आहे.

जागतिक पुस्तक दिन 2022: थीम/संदेश

जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन 2022 ची थीम आहे “वाचा, त्यामुळे तुम्हाला कधीही कमी वाटत नाही”. थीम वाचनाच्या व्याप्तीवर लक्ष केंद्रित करते.

"खरोखर, जगभरातील शिक्षण, विज्ञान, संस्कृती आणि माहितीचा प्रसार, प्रसार आणि प्रसार करण्यासाठी पुस्तके ही महत्त्वाची वाहने आहेत." — ऑड्रे अझौले, जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन 2022 च्या निमित्ताने युनेस्कोच्या संदेशाचे महासंचालक.

UNESCO चे महासंचालक ऑड्रे अझौले यांनी त्बिलिसी (जॉर्जिया) ला 2021 ची वर्ल्ड बुक कॅपिटल म्हणून घोषित केले आहे. हा निर्णय वर्ल्ड बुक कॅपिटल अॅडव्हायझरी कमिटीच्या शिफारशीवर आधारित आहे. ठिकठिकाणी घोषणाबाजी केली जाते. मग तुमचे पुढचे पुस्तक...? तरुणांमध्ये वाचनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा शक्तिशाली साधन म्हणून वापर करण्यावर या कार्यक्रमाचा भर होता.

युनेस्कोचे महासंचालक, ऑड्रे अझौले यांच्या मते, 2020 ची थीम/संदेश या शब्दांमध्ये सारांशित करतो: "पुस्तकांमध्ये मनोरंजन आणि शिकवण्याची अद्वितीय क्षमता असते. ती एकाच वेळी आपल्या वैयक्तिक अनुभवाच्या पलीकडे असलेल्या क्षेत्रांचा शोध घेण्याचे एक साधन असतात. विविध लेखक, विश्व आणि संस्कृती यांच्याशी संपर्क साधून आणि आपल्या अंतरंगातील खोलवर जाण्याचे साधन."

2019 मध्ये, "पुस्तके ही सांस्कृतिक अभिव्यक्तीचा एक प्रकार आहे जी निवडलेल्या भाषेतून आणि त्याचा भाग म्हणून जगते. प्रत्येक प्रकाशन एका वेगळ्या भाषेत तयार केले गेले आहे आणि भाषा-विशिष्ट वाचन प्रेक्षकांसाठी आहे. अशाप्रकारे एखादे पुस्तक लिहिलेले, तयार केले जाते, देवाणघेवाण केले जाते, वापरले जाते आणि दिलेल्या भाषिक आणि सांस्कृतिक सेटिंगमध्ये त्याचे कौतुक केले जाते. या वर्षी आम्ही हा महत्त्वाचा परिमाण अधोरेखित करत आहोत कारण 2019 हे UNESCO च्या नेतृत्वाखालील स्थानिक भाषांचे आंतरराष्ट्रीय वर्ष म्हणून ओळखले जात आहे, ज्यामुळे आदिवासींना त्यांची संस्कृती, ज्ञान आणि हक्क जपण्यासाठी पाठिंबा देण्याच्या आंतरराष्ट्रीय समुदायाच्या वचनबद्धतेची पुष्टी केली जाते.”

जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन: उद्देश

या प्रसंगी, जगभरातील पुस्तके आणि लेखकांना श्रद्धांजली दिली जाते आणि लोकांना वाचनाचा आनंद शोधण्यासाठी प्रोत्साहित केले जाते. यामुळे सामाजिक आणि सांस्कृतिक प्रगतीसाठी ज्यांनी अपूरणीय योगदान दिले आहे त्यांच्याबद्दल आदर निर्माण होईल. सहिष्णुतेच्या सेवेसाठी बाल आणि तरुण लोकांच्या साहित्यासाठी युनेस्कोचा पुरस्कार दिला जातो. तसेच, हा दिवस लोकांमध्ये कॉपीराइट कायदे आणि बौद्धिक कॉपीराइटचे संरक्षण करण्यासाठी इतर उपायांबद्दल समज वाढवेल.

हा दिवस जगभरातील लोकांसाठी आणि विशेषत: लेखक, प्रकाशक, शिक्षक, ग्रंथपाल, सार्वजनिक आणि खाजगी संस्था, मानवतावादी एनजीओ आणि मास मीडिया यासह पुस्तक उद्योगातील भागधारकांसाठी साक्षरतेचा प्रचार करण्यासाठी आणि सर्वांना मदत करण्यासाठी एकत्र येण्यासाठी एक व्यासपीठ बनले आहे यात शंका नाही. शैक्षणिक संसाधनांमध्ये प्रवेश करणे.

जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन: उत्सव

या दिवसाच्या उत्सवात साहित्य आणि वाचन यावर लक्ष केंद्रित केले जाते, विशेषत: स्थानिक भाषांचे संवर्धन आणि संरक्षण करण्याच्या महत्त्वावर भर दिला जातो. सप्टेंबर 2007 मध्ये स्वदेशी लोकांच्या हक्कांची घोषणा (लिंक बाह्य आहे) स्वीकारल्यापासून UNESCO स्थानिक लोकांसाठी प्रभावीपणे वचनबद्ध आहे आणि त्यांच्या अधिकारांना अधिक चांगल्या प्रकारे ओळखण्यासाठी काम करत आहे. युनेस्को स्थानिक समुदायांना त्यांच्या ज्ञानाचा आणि भाषेचा प्रचार आणि जतन करण्यासाठी देखील समर्थन करते. ज्ञान कधीही वाया जात नाही आणि असे म्हटले जाते की हे पुस्तक वेगवेगळ्या संस्कृती, ओळख आणि भाषांद्वारे त्यांची वैशिष्ट्ये प्रकट करताना एका कथा आणि सामान्य वारशाभोवती लोकांना एकत्र आणते.

पुस्तके आणि वाचनाचे उत्सव राखण्यासाठी, वर्ल्ड बुक कॅपिटलची निवड युनेस्को आणि प्रकाशक, पुस्तक विक्रेते आणि ग्रंथालयांचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या इतर संस्थांद्वारे केली जाते. तिबिलिसी, जॉर्जिया हे युनेस्कोचे वर्ल्ड बुक कॅपिटल २०२१ होते.

साधारणपणे, आम्हाला स्वतः किंवा मुलांसोबत वाचायला वेळ मिळत नाही. वाचन आणि जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन साजरा करून, अंतर असूनही आपण स्वतःला इतरांसाठी खुले करू शकतो आणि आपण कल्पनाशक्तीद्वारे प्रवास करू शकतो.

जागतिक पुस्तक दिन: चिन्हे

पुस्तके, वाचन, समजून घेणे इत्यादींना प्रोत्साहन देण्यासाठी दरवर्षी पोस्टरची रचना आणि प्रसारित केली जाते. पोस्टर प्रतिमा लोकांना, विशेषतः मुलांना, पुस्तके वाचण्यासाठी आणि साहित्याचे कौतुक करण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी डिझाइन केल्या आहेत. खरं तर, लोगोचा उल्लेख जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिनासाठी देखील आहे. 

जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिवस 2022: कोट्स

"तुम्हाला फक्त एकच गोष्ट माहित असणे आवश्यक आहे ती म्हणजे लायब्ररीचे स्थान." - अल्बर्ट आईन्स्टाईन

"एखादे पुस्तक पुन्हा पुन्हा वाचण्याचा आनंद घेता येत नसेल, तर ते वाचण्यात काहीच फायदा नाही." - ऑस्कर वाइल्ड.

"तुम्हाला कधीही चहाचा कप इतका मोठा किंवा माझ्यासाठी पुरेसे लांब पुस्तक मिळू शकत नाही." - सीएस लुईस

"पुस्तकासारखा एकनिष्ठ मित्र नाही." - अर्नेस्ट हेमिंग्वे

"चांगले मित्र, चांगली पुस्तके आणि झोपलेला विवेक: हे आदर्श जीवन आहे." - मार्क ट्वेन

म्हणून, लोकांना पुस्तके, वाचन, कॉपीराइट कायदे समजून घेण्यासाठी आणि बौद्धिक कॉपीराइटचे संरक्षण करण्यासाठी उपाययोजनांबद्दल प्रोत्साहित करण्यासाठी 23 एप्रिल रोजी जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन साजरा केला जातो.

स्रोत: Unesco.org